Kapsamlı bilirkişi raporunda, depremde yıkılan Galeria Sitesi’nin projelere aykırı olarak yapıldığı belirtildi.
Diyarbakır’da 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan ve 89 kişinin hayatını kaybettiği yer için kapsamlı ekspertiz raporu hazırlandı.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın kentte meydana gelen depremde yıkılan binalardaki eksikliklerin tespitine ilişkin başlattığı soruşturma, “Deprem Araştırma Bürosu”na bağlı görevli bir savcı yardımcısı ve üç savcı tarafından yürütülüyor.
Fırat Üniversitesi (FÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Anabilim Dalı tarafından oluşturulan bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan raporun yanı sıra, savcılığın kapsamlı rapor talebi üzerine İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü tarafından görevlendirilen 6 kişilik bilirkişi heyeti, Merkez Yenişehir ilçesi Mimar Sinan Caddesi’nde yıkılan ve altında Galeria İş Merkezi’nin bulunduğu yerde incelemelerini tamamladı.
Deprem sonrası bölgede yapılan çalışmalar, binadan alınan numunelerin laboratuvar sonuçları, söz konusu yapıların arşiv kayıtları ve projeler sonucunda hazırlanan 66 sayfalık rapor, inceleme belgelerine eklendi.
“Binanın belediye dosyasındaki hiçbir projeye uymadığı belirlendi”
Binanın 1994, 1995 ve 1999 tarihli yapı ruhsatnamelerine kıyasla 1975 tarihli deprem bölgelerinde yapılacak yapılara ilişkin yönetmelik olan kararlara tabi olduğunun belirtildiği raporda, 1994 tarihli yapı ruhsatı ekinde yer alan belediye arşiv belgelerinde mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin bulunmadığı belirtildi.
Raporda, belediye arşiv belgelerinde mimari, statik betonarme projeleri ve 1995 yılı tadilat yapı ruhsatı ekinde statik hesap raporu olduğu ancak herhangi bir tesisat projesi olmadığı belirtildi.
Raporda şunlar kaydedildi:
“Belediye arşiv belgesinde yapının son yapı ruhsatı olan 1999 tarihli tadilat yapı ruhsatı ekinde sadece mimari projesi yer almakta olup, statik betonarme projeleri, statik hesap raporu ve tesisat projeleri bulunmamaktadır. 1994 ve 1995 yapı ruhsatlarında binada 2 bodrum, 1999 yapı ruhsatında 1 bodrum kat bulunmaktadır. Bina tek bodrum olarak yapılmıştır. bu ruhsata ekli mimari projede, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin 1997 tarihli imar kararında, tepesi feci şekilde 40.50 metre olarak gösteriliyor. Binanın yapılış durumunun belediye arşiv belgesinde yer alan herhangi bir projeye uygun olmadığı tespit edilmiştir.”
Dosyada yapı kullanma izin belgesi olmadığı belirlendi.
Raporda, belediyenin arşiv belgelerinde teknik sorumluluk taahhütlerine, belediyenin kuruluş vizesine ilişkin herhangi bir yazı bulunmadığı, belediye tarafından mühürleme işleminin ardından inşaatın devam edeceği belirtildi.
Kolon kesme tespiti bulunamadı
Raporda, depremde yıkılan B bloğun temelinde yapılan incelemede herhangi bir hasar tespit edilmediği belirtilirken, şu ifadelere yer verildi:
“Binanın sarsıntı hasarına B bloktan kaynaklanan bir etkisi olmamıştır. Deprem anında Diyar Galeria binasında oluşacak deprem yüklerinin hesaplanmasında kullanılan sismik katsayı 1975 deprem yönetmeliğinde belirtilen tasarım değerini aşmamaktadır. Onaylı tek betonarme proje olan 1995 tarihli proje dikkate alındığında, beton çekirdek numuneleri projedeki beton sınıfını karşılamamaktadır, projedeki betonarme donatılar inşaatta beton standardını karşılamamaktadır. Şartlarına uygun inşa edilmemiştir. Binada rastgele kolon kesme tespiti yapılmadı.Bodrum kattaki yüzme havuzu B bloğun altında olmadığı için bu bloğun yıkılmasında herhangi bir etkisi olmadı.”
“İnşaat kontrolünün yetersizliğinden dolayı yıkıldığı sanılıyordu”
Raporun sonuç bölümünde ise şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Diyar Galeria B blok binanın belediye arşiv belgesindeki onaylı veya onaysız projelere aykırı olarak yapıldığı, donatım şartnamesindeki eksiklikler, uygulama ve personel hataları, teknik sorumluluk kapsamında imalat kontrolünde yetersizlik nedeniyle yıkıldığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle binanın gerekli ekler olan yapı ruhsatları mimari, statik betonarme ve tesisat projeleri olmadan düzenlenmiş, inşaatı tamamlanmadan düzenlenmiş, statik betonarme ve tesisat projelerine izin verilmemiş, inşaatın devamına izin verilmiştir. Yapı ruhsatı alındıktan sonra, resmi izne rağmen inşaatın devamına izin verilmediği halde, binanın denetlenmemesi, yapı kullanma izin belgesi düzenlenmeden iskâna açılması, varsa ilgili belediye ve varsa diğer kurumların yetkilileri, binanın ruhsat eki projelerine uygun olarak yapılmaması, mevcut beton ve donatı özelliklerinin tek onaylı statik donatıda belirtilen beton ve donatı sınıfına uymamasından yapı teknik sorumlusu ve yapı müteahhidinin sorumlu olduğu sonucuna varıldı. 1995 tarihli somut proje.”
